ทุกวันศุกร์สุดท้ายของเดือน โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชด่านซ้ายจัดให้บริการคลินิกจิตเวชแก่ผู้ป่วยในเขตอำเภอด่านซ้าย และอำเภอใกล้เคียง เพื่อความสะดวกสบายในการมารับบริการของผู้ป่วยและญาติ ซึ่งไม่ต้องการเดินทางไกลไปถึงจังหวัดเลย เพราะมีจิตแพทย์ตรวจรักษาด้วยตนเอง
หลังคลินิกให้บริการเรียบร้อย ตรวจสอบแล้วพบว่ามีผู้ป่วยจิตเวชไม่มาตรวจตามนัดหลายราย ในบ่ายวันนี้ เราเลือกที่จะไปเยี่ยมผู้ป่วยรายหนึ่ง ซึ่งไม่มาตามนัด และอยู่ในเขตเวชปฏิบัติครอบครัว ตำบลด่านซ้าย ซึ่งไม่ไกลมากนัก ห่างจากโรงพยาบาลระยะทาง 3 กิโลเมตร เมื่อไปถึงบ้านพบคุณยายอายุเกือบ 80 ปี สอบถามแล้วเป็นแม่ของไพรวัลย์ ผู้ป่วยจิตเวชที่เรามาเยี่ยมนั้นเอง ไพรวัลย์อายุ 44 ปี อาศัยอยู่กับแม่ 2 คน ข้างบ้านเป็นบ้านของพี่น้องที่ปลูกเรียงรายกัน แม่ของไพรวัลย์ ต้อนรับเราอย่างกระตือรือร้น พร้อมกับเคี้ยวหมากปากแดง พูดพร้อมกับบ้วนน้ำหมากเป็นระยะๆ แม่ของไพรวัลย์บอกว่าไพรวัลย์อยู่ในบ้าน พร้อมเรียกลูกชายออกมาพบพยาบาล พบว่าไพรวัลย์ดูหน้าตาไม่สดชื่น อิดโรย แววตามีกังวล พูดน้อย ถามคำ ตอบคำ มีหูแว่วบ้างเป็นบางครั้ง แต่ไม่มีภาพหลอน กลางคืนนอนไม่หลับ และบอกว่ามีคนเอามีดมาผ่ากระเพาะตนเอง ไม่ให้กินยา ไพรวัลย์ไม่ยอมกินยาต่อเนื่องกินบ้างไม่กินบ้าง จึงทำให้อาการทางจิตกำเริบ แม่ของไพรวัลย์เล่าว่าหลังเลิกงาน เพื่อนๆจะมาชวนดื่มสุรา เมื่อดื่มจนเมาแล้วก็ลืมกินยา ทำให้เขานอนซมอยู่บ้านไม่อยากไปโรงพยาบาล และไม่อยากรับจ้างทำงาน
ขณะที่พูดคุยกันอยู่ก็มีวัยรุ่นในหมู่บ้านเดียวกัน และเป็นญาติกับไพรวัลย์ เข้ามาทักทาย หนึ่งในนั้นก็เป็นผู้ป่วยจิตเวชเหมือนกันด้วย เขาจำพยาบาลได้ จึงเข้ามาพูดคุยด้วยได้พักหนึ่งแล้วก็ขอตัวกลับ แม่ของไพรวัลย์ บอกว่ากลุ่มนี้แหละที่ชอบชวนกินเหล้า พร้อมเข้าไปหยิบถุงยามาให้พยาบาลดู เมื่อเราถามหายาของไพรวัลย์พบว่ามีหลายถุง และไม่ได้รวบรวมไว้แต่ละชนิด อาจเป็นไปได้ว่า กินยาผิดชนิดและไม่ถูกเวลา เราจึงพยายามอธิบายวิธีการกินยาที่ถูกต้องแต่ละชนิดแก่แม่และไพรวัลย์ รวมทั้งแยกยาแต่ละชนิดที่ไม่จำเป็นเก็บคืนหลายถุง แม่ของไพรวัลย์ดูเข้าใจดี มีปัญหาเรื่องสายตาบ้าง แต่ก็พอเข้าใจ แต่ก็ยังกังวลว่า ลูกชายไม่ค่อยเชื่อฟัง ถ้ามีอาการกำเริบขึ้นมา แต่แม่ก็รับปากจะดูแลเรื่องกินยาให้มากขึ้น พูดพร้อมกับบ้วนน้ำหมาก แม่บอกว่าก็มีแต่แม่นี่แหละที่ดูแลไพรวัลย์เพราะ พี่ๆ น้องๆ ก็ไปทำมาหากิน ไปค้าขายในตลาด 2-3 คน เขาก็ได้ให้อาหารมากิน แม่บอกว่าห่วงแต่ไพรวัลย์ที่เลี้ยงไม่รู้จักโต ความจริงแล้ว ไพรวลย์เคยมีครอบครัว แต่เลิกรากันไปมีลูกสาว 1 คน ตอนนี้ลูกสาวก็แต่งงานมีหลานอายุ 1 ปีเศษแล้วด้วย ไพรวัลย์มีหลานก็เป็นตาแล้วซิ แม่บอกว่าถ้าแม่ตายไป ไม่รู้ว่าใครจะมาดูแลไพรวัลย์ ใช่สินะ ถ้าหากไม่มีใครดูแล ผู้ป่วย จิตเวชเหล่านี้อาการกำเริบมากขึ้น สำหรับผู้ป่วยจิตเวชแล้ววินัยในการกินยาสำคัญที่สุดและต้องงดสุรา/ บุหรี่ เพราะสิ่งเสพติดเหล่านี้มีผลต่อการออกฤทธิ์ของยาด้วย ทำให้ยาที่กินมีประสิทธิภาพลดลง
เมื่อถึงเวลาพอสมควร เราขอลากลับพร้อมกับกำชับเรื่องการกินยา อาการผิดปกติที่ต้องมาพบแพทย์ก่อนนัด นัดครั้งต่อไป และพวกเราบอกกับแม่และไพรวัลย์ว่าเราจะกลับมาเยี่ยมพวกเขาอีก เพื่อติดตามการรักษาต่อไป และวางแผนไว้ว่าเราจะทำอย่างไร ให้เขาดูแลคนเองได้ ทำงานได้โดยไม่เป็นภาระของคนอื่น พึ่งตนเองได้ วันนั้น คุณยายก็คงนอนตายตาหลับนั่นคือ โจทย์ของทีมเยี่ยมบ้านต้องทำการบ้าน ถ้าทำได้อย่างคิดไว้ ทีมเยี่ยมบ้านเองก็พลอยเป็นสุขด้วย
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น